Nền kinh tế Trung Quốc lại rơi vào vòng xoáy khó khăn khi người dân thắt lưng buộc bụng, từ chối mở hầu bao dù chính phủ nỗ lực kích thích. Khủng hoảng bất động sản kéo dài suốt 5 năm qua vẫn chưa dừng lại, mặc cho Bắc Kinh từng tuyên bố sẽ “dọn sạch” ngành địa ốc.
Từ khi Bắc Kinh siết chặt quản lý các tập đoàn phát triển nhà đất liều lĩnh, thị trường bắt đầu rơi tự do. Giá nhà mới giảm liên tục từ tháng 8/2021 và đến nay vẫn chưa chạm đáy. Số liệu cho thấy đầu tư bất động sản sụt mạnh nhất kể từ đại dịch 2020, trong khi tập đoàn Evergrande — biểu tượng một thời của cơn sốt nhà đất, bị hủy niêm yết, trở thành bài học cay đắng.
Chính phủ đã tung hàng loạt biện pháp: hạ lãi suất, nới lỏng tín dụng, thậm chí thử mô hình nhà ở kiểu Singapore. Nhưng tất cả đều thất bại. Niềm tin của người tiêu dùng, vốn đã bị bào mòn từ các đợt phong tỏa 2022, gần như biến mất. Người dân không còn tin vào những lời trấn an, họ chọn trả nợ cũ thay vì vay mới, khiến tín dụng co lại lần đầu tiên sau 20 năm.
Chi tiêu và sản xuất chững lại, gói kích cầu cạn kiệt
Doanh số bán lẻ tháng 7 chỉ tăng 3,7% so với cùng kỳ năm trước, còn sản xuất công nghiệp tăng 5,7%. Nhưng theo tháng, mức chi tiêu giảm hai lần liên tiếp, lần đầu kể từ thời phong tỏa nghiêm ngặt. Chương trình đổi đồ cũ lấy tiền mặt từng tạo chút lực đẩy, nhưng nay ngân sách hỗ trợ đã cạn, tiêu dùng lại trượt dốc.
Dù có sự nhích nhẹ về cho vay trong tháng 7, phần lớn khoản vay mới chỉ dùng để trả lãi nợ cũ. JPMorgan cảnh báo tốc độ tăng trưởng tín dụng thực chỉ còn 3,5%, mức đáng báo động so với trung bình 8% giai đoạn 2016–2023, cho thấy nhu cầu thực sự đang suy yếu nghiêm trọng.
Xuất khẩu tháng 7 tăng 7,2% so với cùng kỳ, vượt xa dự báo, nhờ thị trường châu Âu, Đông Nam Á và Úc bù đắp phần sụt giảm sang Mỹ, nơi thuế quan của Donald Trump vẫn nguyên vẹn. Tuy nhiên, các dấu hiệu căng thẳng từ phương Tây báo trước rủi ro khi phụ thuộc quá nhiều vào thị trường bên ngoài.
Nguồn thu ngân sách suy giảm vì giảm phát, GDP danh nghĩa quý trước chỉ tăng 3,9% — thấp nhất từ năm 1993 nếu bỏ qua thời kỳ đại dịch. Nhật Bản, vốn bị xem là “tấm gương suy thoái”, thậm chí còn tăng trưởng 4,2%, vượt mặt Trung Quốc.
