Việc tham gia thị trường Crypto có thể trở nên phức tạp và khó hiểu cho những người mới khi phải đối mặt với hàng loạt thuật ngữ chuyên ngành. Nếu bạn đang bối rối như đang đọc hiểu “một ngôn ngữ mới” và không biết bắt đầu từ đâu thì bài viết này chính là dành cho bạn.
Cùng Ema Crypto bắt đầu hành trình khám phá về lĩnh vực Crypto đang phát triển mạnh mẽ từ những thuật ngữ cơ bản. Sau đó, bạn có thể tiếp cận sâu hơn và hiểu rõ hơn về các bài viết, tin tức và thông tin có liên quan tới Crypto. Nhằm hỗ trợ quá trình tìm kiếm thuận tiện, bạn có thể nhấn tổ hợp phím Ctrl + F để tìm ngay thuật ngữ bạn cần nhé.
Cryptocurrency (Crypto) là gì?
Trước hết, bạn cần phải hiểu rõ Crypto là gì? Lĩnh vực này bao gồm những mảng nào? Liệu đây có phải là thị trường tiềm năng? Vì phải nắm được nền tảng thì bạn mới có niềm tin và động lực để tiếp thu kiến thức mới.
Cryptocurrency (Thường gọi tắt là Crypto), là một dạng tiền điện tử (Tiền mã hóa) được phát hành, đồng thời hoạt động trên công nghệ Blockchain nhằm đảm bảo tính bảo mật, phi tập trung.
Thay vì dùng tiền mặt phải mang đi khắp nơi để trao đổi trong thế giới thực thì thanh toán bằng tiền điện tử (cryptocurrency payments) tồn tại hoàn toàn dưới dạng kỹ thuật số. Các giao dịch sẽ được ghi lại trong sổ cái công khai (public ledger). Đồng tiền mã hóa đầu tiên, có giá trị vốn hóa lớn nhất, nhiều người biết đến nhất chính là Bitcoin (BTC).
Crypto được dùng như một phương tiện giao dịch, đầu tư để kiếm thêm lợi nhuận với 5 đặc điểm như sau:
- Tính phi tập trung: Crypto không bị kiểm soát bởi bất kỳ bên thứ 3 nào, thậm chí là cả Chính phủ cũng không dính dáng. Để giảm nguy cơ can thiệp từ bên ngoài, các giao dịch trong Crypto sẽ tự ghi chép trên “sổ cái phân tán” Blockchain.
- Tính mở rộng: Vì có tính phi tập trung nên Crypto không bị kiểm soát bởi bất kỳ quốc gia nào, miễn là nơi đó có Internet thì mọi giao dịch đều được thực hiện.
- Tính độc lập: Người dùng sẽ giao dịch trực tiếp với nhau bằng Internet, không qua trung gian hoặc bị kiểm soát bởi bất kỳ cá nhân hay tổ chức thứ ba.
- Tính bảo mật: Vì không bị cơ quan nào kiểm soát nên người dùng không cần xác định danh tính khi giao dịch.
- Tính số hóa: Khác với tiền tệ truyền thống, người dùng không thể sở hữu tài sản trong Crypto dưới dạng vật lý như tiền giấy. Thay vào đó, các tài sản Crypto đều được giao dịch và lưu trữ hoàn toàn trên Blockchain.
Sau khi đã hiểu rõ Crypto là gì, phần dưới bài viết này, Ema sẽ bật mí Top 10 thuật ngữ crypto phổ biến người mới cần phải biết nhé!
Thuật ngữ Crypto phổ biến người mới cần phải biết
Exchange (Sàn giao dịch)
Là nơi diễn ra các hoạt động mua bán, trao đổi tiền mã hóa. Bao gồm 2 loại:
- CEX (Centralized Exchange): Là sàn giao dịch tập trung do một công ty hoặc tổ chức điều hành. CEX thường sử dụng sổ lệnh (order book) để thực hiện lệnh. Đây được coi là sàn giao dịch phổ biến nhất hiện nay. Một điều bắt buộc khi sử dụng sàn CEX là người dùng phải xác thực danh tính (KYC) theo quy định của sàn nhằm ngăn chặn những vụ việc rủi ro xảy ra như hoạt động rửa tiền, hack ví,… Tất cả số tiền bạn nạp vào đều thuộc quyền quản lý của sàn vì CEX đóng vai trò như một tổ chức trung gian truyền thống.
- DEX (Decentralized Exchange): Là sàn giao dịch phi tập trung. Dù ra đời sau nhưng hiện nay, sàn DEX đang nhận được nhiều sự quan tâm hơn vì bạn không cần cung cấp thông tin cá nhân, thậm chí không phải tạo tài khoản mà chỉ cần kết nối ví Web3 và giao dịch như bình thường. Quá trình kết nối không thông qua bất cứ trung gian nào.
KYC
Đây là quy trình xác minh danh tính của người dùng nhằm gia tăng tính xác thực, phòng chống vấn nạn rửa tiền từ các hoạt động bất hợp pháp. Trong Crypto, các sàn giao dịch và ví thường yêu cầu KYC khi user đăng ký tài khoản.
Quy trình này bao gồm việc cung cấp CCCD/CMND, gmail, số điện thoại, họ tên, face ID, kết nối với tài khoản ngân hàng để có thể hoàn thành các thủ tục giao dịch, đảm bảo người dùng là thật và có khả năng xác thực trong tương lai.
Altcoin
Đây là thuật ngữ được kết hợp giữa “Alt” (Alternative) và “Coin”, có nghĩa là “Đồng tiền thay thế”.
Trong Crypto sẽ có 2 loại – Bitcoin và phần còn lại, thì phần còn lại ở đây chính là “Altcoin”. Hay dễ hiểu hơn, những đồng coin không phải Bitcoin thì sẽ có tên gọi chung là “Altcoin”. Và phần lớn các Altcoin trước đây đều là phiên bản cải tiến từ Bitcoin mà ra, ví dụ như: $BNB, $ETH, $SOL,…
Altcoin có thể được phân chia thành 3 loại chính dựa trên mục đích sử dụng, đặc điểm nổi bật và tính năng công nghệ:
- Stablecoin: Là sự kết hợp giữa “Stable” và “Coin”, có nghĩa là “Đồng tiền ổn định”. Được sinh ra nhằm giải quyết vấn đề biến động thông qua bảo chứng (peg) coin với tài sản ổn định như fiat (tiền pháp lý), vàng,… Chúng được thiết kế để duy trì giá trị ổn định, mang lại sự tin cậy cao hơn cho thị trường nhằm hạn chế biến động giá đột ngột.
- Mining-based coin (Đào coin): Là Altcoin được khai thác thông qua việc đào (Mining). Hầu hết Mining-based coin đều sử dụng cơ chế đồng thuận Proof-of-Work (PoW), ví dụ như Litecoin, Dogecoin, ZCash,…
- Staking-based coin: Khác với Mining-based coin, Staking-based coin sử dụng thuật toán liên quan đến Proof-of-stake (PoS). Đây là loại altcoin hoạt động dựa trên việc staking của các validator để xác minh và xử lý giao dịch.
Uptrend và Downtrend
Thị trường Crypto là quá trình diễn biến liên tục của 3 giai đoạn: Uptrend, Downtrend và Sideway.
Thực tế thì Uptrend và Downtrend là 2 thuật ngữ được nhắc tới nhiều nhất và bạn cần phân biệt rõ 2 xu hướng này để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn:
- Uptrend: Kết nối các đáy cao hơn tạo thành vùng hỗ trợ cho các biến động giá trong tương lai. Thị trường uptrend có xu hướng đẩy giá nhanh các loại coin/token nhiều hơn mức bình quân trong lịch sử. Đặc biệt, khi này giá sẽ tăng suốt thời gian dài, có volume giao dịch rất lớn, nhu cầu mua sẽ nhiều hơn nhu cầu bán.
- Downtrend: Kết nối các đỉnh cao hơn tạo thành vùng kháng cự cho các biến động giá trong tương lai. Ngược với uptrend, downtrend là khi thị trường có xu hướng giảm, giá coin/token tụt đột ngột, liên tục và thường có thời gian tiếp diễn lâu hơn Uptrend. Lúc này, nhu cầu bán có dấu hiệu xuất hiện nhiều hơn nhu cầu mua. Và người mới phải thật thận trọng khi Crypto ở giai đoạn Downtrend vì hầu hết anh em tham gia đầu tư sẽ mất tiền tại thời điểm đó.
FOMO và FUD
Đây chính là 2 luồng suy nghĩ “điều khiển” quyết định đầu tư mà anh em thường gặp nhất khi tham gia thị trường Crypto.
FOMO (Fear of missing out) có nghĩa là Hội chứng sợ bị bỏ lỡ. FOMO xuất hiện khi thị trường bắt đầu vô sóng và mọi người cầm Stablecoin bên ngoài sẽ sợ lỡ mất kèo đầu tư x5, x10, x100,…
Từ đó táy máy, xuống tiền theo cảm xúc mà không suy nghĩ. Chỉ tính riêng tâm lý FOMO chi phối thôi thì anh em cũng có thể mất rất nhiều tiền rồi.
Ở phía ngược lại, đó chính là tâm lý FUD (Fear – Uncertainty – Doubt), cụ thể là Sợ hãi – Không chắc chắn – Nghi ngờ. Khi thị trường bước vào giai đoạn gặp biến động, hàng loạt tin xấu đồng loạt xảy ra để rũ hàng “tay non” thì anh em người mới sẽ xuất hiện tâm lý hoảng loạn và lo sợ.
Từ đó chỉ nghĩ tới bán tháo thật nhanh và đây cũng chính là cơ hội cho Whales gom hàng giá rẻ, “cướp” vị thế tốt trực tiếp từ tay holders.
ATH và ATL
All time high hay còn được biết đến rộng rãi hơn là ATH, nghĩa là giá đã đạt mức cao nhất mọi thời đại, vượt ngưỡng giá cao cũ trong lịch sử. Còn ATL là All time low, điểm mà giá đạt mức thấp mới nhất trong lịch sử, ngược lại với ATH.
HODL
Chắc hẳn bạn cũng đã từng thắc mắc rằng HOLD hay HODL mới là “từ lóng” đúng chính tả phải không?
Trên thực tế, cả 2 đều đúng, chúng đều là từ lóng nói về chiến lược đầu tư, mua tài sản và giữ chúng trong một thời gian dài. Nhưng HODL được sử dụng nhiều hơn. HODL gắn liền với câu chuyện viết sai chính tả của một user có nickname GameKyuubi đăng bài khi say rượu.
Ngoài ra, HODL còn mang ý nghĩa Hold On for Dear Life, giữ chặt Bitcoin/Altcoin như thể cuộc sống của bạn phụ thuộc vào nó. HODLers cũng có thể tham gia vào việc staking tài sản Crypto (giống gửi ngân hàng) để nhận lãi suất dựa trên cung và cầu hiện tại.
Entry
Bất kể anh em có theo trường phái Trade ngắn hạn hay Hold dài hạn thì đều phải biết tới thuật ngữ Entry – Điểm vào lệnh. Đây là mức giá phù hợp để mua vào hay là điểm bắt đầu của một lệnh nào đó nhằm tối ưu hóa mức lợi nhuận có thể đạt được.
TP và SL
Take Profit (hay viết tắt là TP) là lệnh chốt lời. Nhà đầu tư có thể sẽ cài sẵn điểm TP để “lụm” được chính xác lợi nhuận kỳ vọng. Và khi đường giá chạm vào điểm mà nhà đầu tư đã setup, hệ thống sẽ tự động đóng lệnh và chốt lãi.
Còn Stop Loss (SL) là điểm dừng lỗ/cắt lỗ, cho phép traders giảm thiểu khoản lỗ bằng cách tự động đóng lệnh tại một mức giá đã được thiết lập. Thường là mức giá thấp hơn mức giá mua, hạn chế tình trạng thua lỗ, om vốn và giảm thiểu rủi ro “bay màu” tài khoản nếu dự án bị khai tử.
DCA
Dollar – Cost Averaging (Viết tắt là DCA) là chiến lược trung bình giá, chia nhỏ tiền để mua một loại tài sản nhiều lần trong một khoảng thời gian dài.
Thay vì đầu tư một lần duy nhất, để DCA cần chia tiền đầu tư thành các khoản nhỏ và thực hiện định kỳ, ví dụ hàng tuần, hàng tháng, bất chấp sự thay đổi giá của tài sản. Nếu giá có giảm thì bạn vẫn có đủ tiền để DCA, đồng thời khi này, vị thế của bạn sẽ đẹp hơn.
Vị thế tài sản bạn mua sẽ là giá trị trung bình trong một khoảng thời gian, từ đó giảm thiểu tổn thất nếu giá đi xuống. Tuy nhiên, phương pháp này không giúp bạn tối đa hóa lợi nhuận mà chỉ tập trung hạn chế rủi ro và tận dụng vị thế tâm lý tốt để hướng tới việc tăng trưởng lâu dài.
Lời kết
Trên đây là 10 thuật ngữ cơ bản mà người mới nhất định phải biết, là nền tảng quan trọng giúp anh em có thể tìm hiểu, nghiên cứu sâu hơn vào thị trường Crypto đầy tiềm năng này.
Nếu có bất kỳ thuật ngữ nào khó hiểu mà chưa được đề cập thì hãy để lại bình luận bên dưới để Ema Crypto có thể bổ sung và giải đáp giúp anh em nhé!
Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc các bạn thành công!
