Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent kêu gọi IMF và World Bank quay lại nhiệm vụ cốt lõi. Ông cho rằng hai tổ chức này đang sa đà vào các dự án “phô trương” như biến đổi khí hậu, bình đẳng giới. Thay vì tập trung ổn định kinh tế vĩ mô, họ dành nguồn lực cho những mục tiêu thiếu hiệu quả. Điều này làm suy yếu vai trò hỗ trợ các nền kinh tế đang phát triển.
Bessent nhấn mạnh IMF cần cứng rắn hơn trong việc cho vay. Tổ chức này phải từ chối các quốc gia không thực hiện cải cách tài chính. Phát biểu của ông được đưa ra sau thỏa thuận 20 tỷ USD với Argentina. Với World Bank, ông yêu cầu đầu tư trung lập công nghệ, ưu tiên năng lượng giá rẻ như khí đốt hoặc kết hợp năng lượng tái tạo.
Mỹ Rút Khỏi IMF/World Bank: Cơ Hội Cho Trung Quốc?
Dự án 2025 của phe Cộng hòa cứng rắn từng kêu gọi loại bỏ IMF và World Bank. Họ xem đây là “người trung gian tốn kém” phân phối tiền Mỹ toàn cầu. Tuy nhiên, kế hoạch này thất bại do lợi ích Mỹ đang gắn chặt với hai tổ chức. Mỹ nắm quyền phủ quyết lớn, chi phối 1,5 nghìn tỷ USD nguồn lực của IMF và World Bank.
Nếu Mỹ rút lui, khủng hoảng thanh khoản có thể xảy ra ngay lập tức. Đây sẽ là món quà chiến lược cho Trung Quốc, quốc gia đang mở rộng ảnh hưởng tài chính. Nhiều nước gặp khó khăn nợ hoặc cần đầu tư hạ tầng sẽ chuyển sang Ngân hàng Phát triển Mới (NDB) của BRICS. NDB cạnh tranh trực tiếp với World Bank khi cho vay ít điều kiện, khuyến khích dùng đồng nội tệ thay USD.
Bessent khẳng định chính quyền Trump sẵn sàng hợp tác nếu IMF và World Bank tập trung đúng nhiệm vụ. Ông nhấn mạnh “Nước Mỹ trên hết không có nghĩa là nước Mỹ đơn độc”. Tuy nhiên, việc Mỹ rút khỏi WHO và Hiệp định Paris trước đây khiến nhiều người lo ngại. Động thái này có thể buộc IMF và World Bank dời trụ sở từ Washington sang Nhật Bản – đối thủ của Trung Quốc.
Giới phân tích cho rằng sự suy yếu của IMF và World Bank sẽ tạo khoảng trống quyền lực. Trung Quốc đang chờ đợi để thay thế vai trò lãnh đạo tài chính toàn cầu. Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị, cuộc đua giữa phương Tây và khối BRICS sẽ định hình lại trật tự kinh tế thế giới.
